Ljodlæra

Ljodlæra åt eit mål tek fyre seg korleis ljodi i målet vert uttala (fonetikk) og kva verkan dei hev (fonologi eller fonemikk). Med i dette bilætet høyrer au tyngd og tone.

Dessutan tek den sogelege ljodlæra fyre seg korleis ljodi hev skift gjenom tidene.

Høgnorsk ljodlæra

Dagnært høgnorskt talemål byggjer på ljodi i dei nedervde norske målføri og vert difor frambore på ulik vis alt etter landslùten talaren er frå eller soknar til.

Medljod

	Tvilippe-		Tannlippe-		Tann-		Gome-		Tungerygg-		Tungerot-		Uv-		Barke-
Naseljod	m		(ɱ)		n		ɳ		ɲ		ŋ
Lukeljod	p (pʰ)	b			t (tʰ)	d	ʈ (ʈʰ)	ɖ			k (kʰ)	g
Affrikat									cç	ɟʝ
Kvisleljod			f		s		ʃ		ç	ʝ					h	(ɦ)
Tæpeljod			ʋ		l		ɭ		j		ɣ		ʁ
Rulleljod eller flapp					r,ɾ		ɽ

Tavla: Medljod i norskt mål. Austlege ljod i raudt, vestlege i grønt, nordlege i blått. Ljod som berre kjem fyre i visse stodor, ikkje som skilljod, stend i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod er i grått.