Ljodlæra

Ljodlæra åt eit mål tek fyre seg korleis ljodi i målet vert uttala (fonetikk) og kva verkan dei hev (fonologi eller fonemikk). Med i dette bilætet høyrer au trykk og tone.

Dessutan tek den sogelege ljodlæra fyre seg korleis ljodi hev skift gjenom tidene.

Høgnorsk ljodlæra

Dagnært høgnorskt talemål byggjer på ljodi i dei nedervde norske målføri og vert difor frambore på ulik vis alt etter landslùten talaren er frå eller soknar til.

Medljod

	Tvilippe-		Tannlippe-		Tann-		Framgome-		Tungerygg-		Tungerot-		Uv-/Barke-
Naseljod	m				n		ɳ		ɲ		ŋ
Lukeljod	p	b			t	d	ʈ	ɖ			k	g
Affrikat									cç	ɟʝ
Kvisleljod			f		s		ʃ		ç	ʝ			h	(ɦ)
Tæpeljod			ʋ		l		ɭ		j		(ɣ)		ʁ
Rulleljod eller flapp					r,ɾ		ɽ

Tavla: Medljod i norskt mål. Austlege ljod i gulraudt, vestlege i grønt, nordlege i blått. Ljod som berre kjem fyre i visse stodor i klombrer. Målførelege eller alderdomlege ljod i gråe klombrer.