Skilnad mellom versjonar av «Ljodlæra»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Line 73: Line 73:
| rowspan=2 style="border-right:1px solid darkgray;" |
| rowspan=2 style="border-right:1px solid darkgray;" |
| style="border-bottom:1px solid darkgray; border-right:1px solid darkgray;" | h
| style="border-bottom:1px solid darkgray; border-right:1px solid darkgray;" | h
| style="border-bottom:1px solid darkgray;" | (ɦ)
| (ɦ)
|- align=center
|- align=center
| style="border-bottom:1px solid darkgray; border-right:1px solid darkgray;" |
| style="border-bottom:1px solid darkgray; border-right:1px solid darkgray;" |
| colspan="2" style="border-bottom:1px solid darkgray;" |
| colspan="2" |
|- align=center
|- align=center
! style="background:#f2f2f2; border-bottom:1px solid darkgray; border-right:1px solid darkgray;" | [[Næmeljod]]<br><font color="grey">(</font>[[Sidelægje|sidelagt]]<font color="grey">)</font>
! style="background:#f2f2f2; border-bottom:1px solid darkgray; border-right:1px solid darkgray;" | [[Næmeljod]]<br><font color="grey">(</font>[[Sidelægje|sidelagt]]<font color="grey">)</font>

Versjonen frå 20. mai 2009 kl. 21:31

Ljodlæra åt eit mål tek fyre seg korleis ljodi i målet vert uttala (fonetikk) og kva verkan dei hev (fonologi eller fonemikk). Med i dette bilætet høyrer au tyngd og tone.

Dessutan tek den sogelege ljodlæra fyre seg korleis ljodi hev skift gjenom tidene.

Høgnorsk ljodlæra

Dagnært høgnorskt talemål byggjer på ljodi i dei nedervde norske målføri og vert difor frambore på ulik vis alt etter landslùten talaren er frå eller soknar til.

Sjølvljod

Medljod

Tvilippe- Tannlippe- Tann- Gome- Tungerygg- Tungerot- Uv- Barke-
Naseljod m (ɱ) n ɳ ɲ ŋ
Stengeljod p
(pʰ)
b t
(tʰ)
d ʈ
(ʈʰ)
ɖ k
(kʰ)
g (ʔ)
Loseljod ɟʝ
Gnikeljod
(kvisleljod)
f s ð ʃ ç ʝ h (ɦ)
Næmeljod
(sidelagt)
ʋ
 
 
l
 
ɭ
j
ʎ
ɣ
 
ʁ
 
Rulleljod
Slagljod
r
ɾ
 
ɽ
Tavla: Medljod i norskt mål. Austlege ljod i raudt, vestlege i grønt, nordlege i blått. Avbrigdeljod i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod i grått.