Skilnad mellom versjonar av «Ljodlæra»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Line 33: Line 33:
|- align=center
|- align=center
! style="background:#f2f2f2" | [[Lukeljod]]
! style="background:#f2f2f2" | [[Lukeljod]]
| p
| p<br>(pʰ)
| b
| b
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| t
| t<br>(tʰ)
| d
| d
| <font color="red">ʈ</font>
| <font color="red">ʈ</font>
| <font color="red">ɖ</font>
| <font color="red">ɖ</font>
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| k
| k<br>(kʰ)
| g
| g
| colspan="2" |
| colspan="2" |

Versjonen frå 19. mai 2009 kl. 23:30

Ljodlæra åt eit mål tek fyre seg korleis ljodi i målet vert uttala (fonetikk) og kva verkan dei hev (fonologi eller fonemikk). Med i dette bilætet høyrer au tyngd og tone.

Dessutan tek den sogelege ljodlæra fyre seg korleis ljodi hev skift gjenom tidene.

Høgnorsk ljodlæra

Dagnært høgnorskt talemål byggjer på ljodi i dei nedervde norske målføri og vert difor frambore på ulik vis alt etter landslùten talaren er frå eller soknar til.

Sjølvljod

Medljod

Tvilippe- Tannlippe- Tann- Gome- Tungerygg- Tungerot- Uv- Barke-
Naseljod m (ɱ) n ɳ ɲ ŋ
Lukeljod p
(pʰ)
b t
(tʰ)
d ʈ ɖ k
(kʰ)
g
Affrikat ɟʝ
Kvisleljod f s ʃ ç ʝ h (ɦ)
Tæpeljod ʋ l ɭ j ɣ ʁ
Rulleljod eller flapp r,ɾ ɽ
Tavla: Medljod i norskt mål. Austlege ljod i raudt, vestlege i grønt, nordlege i blått. Ljod som berre kjem fyre i visse stodor, ikkje som skilljod, stend i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod er i grått.