Skilnad mellom versjonar av «Sidefall»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
sInkje endringssamandrag
 
Line 5: Line 5:
Sidefall vert no mest nytta i faste ordlag og i skaldskap, men er vanlegt i mange [[målføre]]. Døme:
Sidefall vert no mest nytta i faste ordlag og i skaldskap, men er vanlegt i mange [[målføre]]. Døme:


:Gamle Norig, nørdst i ''grendom''.  
* Gamle Norig, nørdst i ''grendom''.  
:Gjev ''’om Oddvar'' ein stav!
* Gjev ''’om Oddvar'' ein stav!
:Dei gjekk mann av ''huse''.
* Dei gjekk mann av ''huse''.
:I ''fyrstonne''; i ''minsto''.
* I ''fyrstonne''; i ''minsto''.
:Detta gjekk ''vonom'' snøggare!
* Detta gjekk ''vonom'' snøggare!
:Med ''blidom munne''; med ''kvitre'' hand (døme frå [[folkevisor|folkevisone]]).
* Med ''blidom munne''; med ''kvitre'' hand (døme frå [[folkevisor|folkevisone]]).


== Former ==
== Former ==


Sjå bøygjing av [[namnord#Sidefall|namnord]], [[lagord]] og [[varaord]].
Sjå bøygjing av [[namnord#Sidefall|namnord]], [[lagord]] og [[varaord]].

Siste versjonen frå 9. mars 2022 kl. 07:37

Sidefall (dativ) er eit grammatiskt fall av ein namnelekk (namnord, lagord, varaord) i ei setning som syner at namnelekken hev bate av eikor gjerningi. I norsk femner sidefallet au millom anna påstadfall (lokativ), fråstadfall (ablativ) og tølefall (instrumental), oftast bunde av serskilde styreord.

Bruk

Sidefall vert no mest nytta i faste ordlag og i skaldskap, men er vanlegt i mange målføre. Døme:

  • Gamle Norig, nørdst i grendom.
  • Gjev ’om Oddvar ein stav!
  • Dei gjekk mann av huse.
  • I fyrstonne; i minsto.
  • Detta gjekk vonom snøggare!
  • Med blidom munne; med kvitre hand (døme frå folkevisone).

Former

Sjå bøygjing av namnord, lagord og varaord.