Ljod

Eit ljod er namnet på minste byggjeeiningi i tala. Saman med tyngd og tone lagar ljodi ord.

Ljodskrift

Når me skriv ljod, nyttar me teikn som kann skilja seg frå bokstavane me vanleg knyter til ljodi. Me skriv denne ljodskrifti i hyrneklomber.

Døme: uttala av ordet soli skriv me [¹sʷuːli], eller [¹sʷuːɽi] med vanleg austnorsk uttala, der det vesle eitt-talet uppe, [¹], syner at det er einstavingstone, [u] er ljodskrift for det ljodet me vanleg kallar bokstaven o, [ː] syner at sjølvljodet er langt, og [ɽ] er det serlege austnorske ljodet mange kallar tjukk l.

Andre serteikn: bunad [²bʷʉːˌnɑˑ] der [²] er tvostavingstone, [ˌ] syner ettertyngd; vissa [²ʋis.sɑ] der [.] er stavingsgrensa; vit /vɪˑt/ der /ˑ/ syner at det underliggjande ljodet kann berast fram anten langt [ʋɪːtʰ] eller stutt [ʋɪtʰ].

IPA

Det internasjonale fonetiske alfabetet, eller IPA, er det vanlegaste teiknsetet til ljodskrift i dag. Det er til for å skildra alle mål på same visi.

[mɪl.lum ²bɑk.kɑr ɔ ˈbɛrɡ ʉːt.mɛ ˈhɑː.ʋə
ˌhɛː.ʋə ˈnʷur.mɑnː.ən ²fɛɲ.ʝə sɪn ˈhɛɪm
dɛr (h)ɑn ˈsjœlʋ ²hɛː.ʋə ²tʷʊft.ə(r).nɑ ²ɡrɑ.ʋə
ɔ sɛtː ˈsjœlʋ siːnə ˈhʷʉːs ʊpːɒ ˈdɛɪm]

Norvegia

Hovudteig: Norvegia

Norvegia er eit teiknset som vart laga av Johan Storm i 1884 for å skildra norske målljod. Det er lite nytta i dag.

mıl´lom bak`kar ǫ bęrɡ ūtmę hā´və
hę̄`və nor´mannən fɛᶇ`jə sın hęım
dęr (h)an sjölv hę̄`və tůft`ə(r)na ɡrā`və
ǫ sętt sjölv sī`nə hūs ůp`på dęım

Norvegia vantar noko studnad i Unicode; t.d. finst ikkje kj-teikni. I staden kann ein skriva ᶄj og ƫᶄj: [²bɪçːɑ] → bıᶄ`ᶄja, [²bɪc͡çːɑ] → bıƫᶄ`ᶄja

Sjå au

• Skilljod
• Ljodlæra – med tavlor yver dei einskilde ljodi i høgnorsk