Nyord/framlegg

Frå Mållekken
Versjonen frå 28. august 2022 kl. 14:54 av SupEvan (Ordskifte | tilskot)
Hopp til navigering Hopp til søk

Målet tarv heile tidi nye ord og her er ymse framlegg til nyord. Ordi i lista hev ikkje vunne hevd, men kann gjeva hugskot åt dei som ynskjer å tenkja ut og nytta norske avløysarar.

  • Aftanheim Europa
    • aftanlending europeer
    • aftanlendsk europeisk
  • amn atom (frå ‘emne’)
  • ang(e)lauk asparges (ang-/ange 'gren, tagg', men au tyding 'spira' på norrønt + lauk, sidan grønsaki er i ætt med kvitlauk og lauk)
  • -ar -ande ('-ar' frå latin '-arius'; '-ande' frå norrønt 'andi'). Til dømes: ein fiskar > ein fiskand; ein bakar > ein bakand.
  • atterglytt det å sjå attende, «flashback»
  • Austerheim Asia
    • austerlending/austlending asiater
    • austerlendsk/austlendsk asiatisk
  • bladra ballong (frå norrønt 'blaðra')
  • bled papir (frå 'blad', eller berre blad)
  • bogalda / bjugalda banan (boge/bjug + alda)
  • boksamn bibliotek (bok + samn = museum/samling)
  • bordtelja stasjonær telja
  • bòshevd, bòstad kompost
  • eimar e-sigarett (eng. vape), (å) eima «røykja» e-sigarett
  • eldhus kjøkken
  • faddi fatter('n), pappa
  • fy(r)rit program (IT) (Fy(r)-, minska frå fyre- + rit (skrift); jamnfør islendsk 'forrit')
  • fy(r)rita programmere (Fy(r)-, minska frå fyre- + rita (skriva))
  • fy(r)ritan programmering (Fy(r)-, minska frå fyre- + rit + an)
  • fy(r)ritand(e) programmerer (Fy(r)-, minska frå fyre- + ritand(e)/skriver)
  • Frakkland Frankrike
    • frakkar? franskmann / frankar
  • fysebite noko godt attåt maten, dessert
  • glødalda, gloalda appelsin (gløda / glo + alda)
  • gulalda sitron (gul + alda)
  • gurma/gurme kaffi (frå «gurm»)
  • hjartalauv basilikum (hjarta + lauv, frå lauvanne hjarteform og kjærleikssymbol i Valland)
  • hvetelengja spaghetti/strimla pasta (hvete + lengja 'en lang Ting, en Strimmel')
  • høyresending podkast
  • ime f parfyme (Frå "im" med tyding 'lukt', hokyns -e ending som au liknar parfy'me')
  • knøtta atom
  • kornvalsk kornisk, etter valsk ‘kymrisk, vallendsk’
  • kvella f (eit) popkorn; kvellor popkorn (frå 'kvell' = skarp, hvinende lyd)
  • laud/ 'paste' ("krem/pasta", frå norrønt 'lauðr')
    • tannlaud tannkrem/tannpasta, raudaldalaud tomato paste/tomatpurée
  • leige f, leig(e)vogn f taxi/drosje
  • ljomlist musikk (ljom + list = lydkunst)
  • lodning folk som klæder seg ut som dyr, eng. furry
  • log (mynte-, ingefær-) «te» utan blad frå teurti
  • lygnsegn (lygnlysing osb.) propaganda
  • lyvbud apotek (lyv = lindring/medisin, bud = butikk)
  • løyve ferie (som engelsk 'leave', islandsk 'leyfi')
  • matstova restaurant (Færøysk «matstova» = restaurant; spisestue)
  • mynd bilete/bilde eller film/video
  • nøring yrke, det å livberga seg, nda. næring
  • ordflokk ordklasse
  • radsjod minibank (rad = rask, sjod = bank)
  • reide f (frå 'reid'), reid(e)vogn f (eller berre vogn) f bil/automobil
    • reid(e)stad, vognstad parkering
    • reid(e)svæde, vognsvæde parkeringsområde / parking zone (svæde? frå norrønt 'svæði' = område, zone, territorie)
  • raudalda tomat (raud + alda), elder rjodalda (rjoda + alda)
  • rødefall vokativ
  • salta f salat (frå segnordet «salta», noko som er salta), eller blanda f (aldablanda, grønsaksblanda, osb.)
  • Sambandsrike USA (i staden for framandordet stat)
  • samn museum (attåt tydingi ‘samning’)
  • save juice/saft; lite nytta ord fyre sevja, tydar juice på Islendsk og Germansk.
  • simetal telefonnummer (sime + tal)
    • farsimetal mobiltelefonnummer (fara + sime + tal)
  • sjod bank (frå norrønt sjóðr)
  • skamhugnad noko ein hev dragnad mot, men skjemmest for det.
  • skåle m kiosk
  • smørber oliven (smør + ber)
  • smørvid oliventre (smør + vid)
  • sod te (jf. tydingi «vatn som eitk. er kokt i»), mynte~ myntete (d.e. sodne mynteblad)
  • solalda papaya
  • spileskjerm persienne. Sponskjerm finst alt, men spon er noko anna en spilar.
  • spjeld kort
    • etespjeld/matspjeld meny
    • vevspjeld elektronisk meny (på ei telja)
  • stjorn regjering
    • stjornmål politikk
    • stjornmåling politiker
    • stjornlag politisk parti
  • stokk skap/skåp (stokk med tyding 'en Blok el. Kasse af udhulet Træ', skap og skåp ero både ord frå lågtysk)
  • straumrakar barbérmaskin
  • stund minutt ("Tid; helst om en kort Tid,", me hev alt eit norskt ord fyre "time", så det høvar minutt)
    • stundbrot, elder berre brot sekund
  • stød stasjon; kanal (frå norrønt 'stóð')
    • helsestød klinikk
  • sval/svalt kul/kult; engelsk 'cool'
  • tumber daddel (frå 'tume' tommel + ber, græske 'dáktylos' tydar 'finger/tommel')
    • tumartre daddeltre
  • tvimåla tosproglig
  • Valland Italia
    • vallending italiener
    • vallensk italiensk
      • (vallensk) grjonrett risotto
  • vallbaka pizza (Vall- + baka 'nokot baka frå Valland'), eller flatbaka (nokot som er baka flatt)
  • valldeig pasta, pastadeig (Italiensk deig), eller god(d)eig (god + deig)
  • veig vin (Avløyar det latinske "vin", frå norrønt veig 'sterk drikk'), veiggler glass med vin; veigflaska / ei flaska veig vinflaske; søtveig dessertvin; rødveig/kvitveig
  • velhjul motorsykkel (vel = maskin/motor + hjul)
    • svalveig saft ('veig' tydar målførelegt 'saft', som er eit tysk ord)
  • verslan marked/markedsplass (versla + -an)
  • vimvatn vodka (frå 'å vima' eller 'vime' + vatn)