Skilnad mellom versjonar av «Ordsmidja/nyord»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Inkje endringssamandrag
Inkje endringssamandrag
 
(9 mellomliggjande versjonar av 3 brukarar er ikkje viste)
Line 1: Line 1:
Målet tarv heile tidi nye ord og her er ymse framlegg til [[nyord]]. Ordi i lista hev ikkje vunne hevd, men kann gjeva hugskot åt dei som ynskjer å tenkja ut og nytta norske avløysarar.  
Målet tarv heile tidi nye ord og her er ymse framlegg til [[nyord]]. Ordi i lista hev ikkje vunne hevd, men kann gjeva hugskot åt dei som ynskjer å tenkja ut og nytta norske avløysarar.  


*'''Aftanheim''' Europa
**'''aftanlending''' europeer
**'''aftanlendsk''' europeisk
*'''amn''' atom (frå ‘emne’)
*'''amn''' atom (frå ‘emne’)
*'''ang(e)lauk''' asparges (ang-/ange 'gren, tagg', men au tyding 'spira' på norrønt + lauk, sidan grønsaki er i ætt med kvitlauk og lauk)
*'''-ar''' -ande ('-ar' frå latin '-arius'; '-ande' frå norrønt 'andi'). Til dømes: ein fiskar > ein fiskand; ein bakar > ein bakand.
*'''-ar''' -ande ('-ar' frå latin '-arius'; '-ande' frå norrønt 'andi'). Til dømes: ein fiskar > ein fiskand; ein bakar > ein bakand.
*'''atterglytt''' det å sjå attende, «flashback»
*'''atterglytt''' det å sjå attende, «flashback»
*'''Austerheim''' Asia
**'''austerlending'''/'''austlending''' asiater
**'''austerlendsk'''/'''austlendsk''' asiatisk
*'''bladra''' ballong (frå norrønt 'blaðra')
*'''bled''' papir (frå 'blad', eller berre '''blad''')
*'''bogalda''' / '''bjugalda''' banan (boge/bjug + alda)
*'''boksamn''' bibliotek (bok + samn = museum/samling)
*'''boksamn''' bibliotek (bok + samn = museum/samling)
*'''bordtelja''' stasjonær telja
*'''bordtelja''' stasjonær telja
Line 19: Line 9:
*'''eimar''' e-sigarett (eng. vape), (å) '''eima''' «røykja» e-sigarett
*'''eimar''' e-sigarett (eng. vape), (å) '''eima''' «røykja» e-sigarett
*'''eldhus''' kjøkken
*'''eldhus''' kjøkken
*'''faddi''' fatter('n), pappa
*'''fy(r)rit''' program (IT) (Fy(r)-, minska frå fyre- + rit (skrift); jamnfør islendsk 'forrit')
*'''fy(r)rita''' programmere (Fy(r)-, minska frå fyre- + rita (skriva))
*'''fy(r)ritan''' programmering (Fy(r)-, minska frå fyre- + rit + an)
*'''fy(r)ritand(e)''' programmerer (Fy(r)-, minska frå fyre- + ritand(e)/skriver)
*'''Frakkland''' Frankrike
**'''frakkar'''? franskmann / frankar
*'''fysebite''' noko godt attåt maten, dessert
*'''fysebite''' noko godt attåt maten, dessert
*'''glødalda''', '''gloalda''' appelsin (gløda / glo + alda)
*'''gulalda''' sitron (gul + alda)
*'''gurma'''/'''gurme''' kaffi (frå «gurm»)
*'''hjartalauv''' basilikum (hjarta + lauv, frå lauvanne hjarteform og kjærleikssymbol i Valland)
*'''hvetelengja''' spaghetti/strimla pasta (hvete + lengja 'en lang Ting, en Strimmel')
*'''høyresending''' podkast
*'''høyresending''' podkast
*'''ime''' {{f}} parfyme (Frå "im" med tyding 'lukt', hokyns -e ending som au liknar parfy'me')
*'''ima''' {{f}} parfyme (Frå "im" med tyding 'lukt', hokyns -e ending som au liknar parfy'me')
*'''knøtta''' atom
*'''knøtta''' atom
*'''kornvalsk''' kornisk, etter ''valsk'' ‘kymrisk, vallendsk’
*'''kornvalsk''' kornisk, etter ''valsk'' ‘kymrisk, vallendsk’
*'''kvella''' {{f}} (eit) popkorn; '''kvellor''' popkorn (frå 'kvell' = skarp, hvinende lyd)
*'''Kymri''' ({{IPA|/¹c͡çʏmri/}}) Wales. Merk ope ỳ. Av det '''kymrisk''', språket derfrå og '''kymrar''', ein frå Kymri. Etter Cymru, cymraeg, cymro.
*'''laud'''/ 'paste' ("krem/pasta", frå norrønt 'lauðr')
*'''leiga''' {{f}}, '''leig(e)vogn''' {{f}} taxi/drosje
**'''tannlaud''' tannkrem/tannpasta, '''raudaldalaud''' tomato paste/tomatpurée
*'''leige''' {{f}}, '''leig(e)vogn''' {{f}} taxi/drosje
*'''ljomlist''' musikk (ljom + list = lydkunst)
*'''ljomlist''' musikk (ljom + list = lydkunst)
*'''lodning''' folk som klæder seg ut som dyr, eng. furry
*'''lodning''' folk som klæder seg ut som dyr, eng. furry
Line 45: Line 21:
*'''lygnsegn''' ('''lygnlysing''' osb.) propaganda
*'''lygnsegn''' ('''lygnlysing''' osb.) propaganda
*'''lyvbud''' apotek (lyv = lindring/medisin, bud = butikk)
*'''lyvbud''' apotek (lyv = lindring/medisin, bud = butikk)
*'''løyve''' ferie (som engelsk 'leave', islandsk 'leyfi')
*'''matstova''' restaurant (færøysk «matstova» = restaurant; matstova)
*'''matstova''' restaurant (Færøysk «matstova» = restaurant; spisestue)
*'''matsvein''' kokk (mat + svein)
*'''matsvein''' kokk (mat + svein)
*'''mynd''' bilete/bilde eller film/video
*'''nøring''' yrke, det å livberga seg, nda. næring
*'''nøring''' yrke, det å livberga seg, nda. næring
*'''ordflokk''' ordklasse
*'''ordflokk''' ordklasse
*'''radsjod''' minibank (rad = rask, sjod = bank)
*'''radsjod''' minibank (rad = rask, sjod = bank)
*'''reide''' {{f}} (frå 'reid'), '''reid(e)vogn''' {{f}} (eller berre '''vogn''') {{f}} bil/automobil
**'''reid(e)stad''', '''vognstad''' parkering
**'''reid(e)svæde''', '''vognsvæde''' parkeringsområde / parking zone (svæde? frå norrønt 'svæði' = område, zone, territorie)
*'''raudalda''' tomat (raud + alda), elder '''rjodalda''' (rjoda + alda)
*'''rødefall''' vokativ
*'''salta''' {{f}} salat (frå segnordet «salta», noko som er salta), eller '''blanda''' {{f}} (aldablanda, grønsaksblanda, osb.)
*'''Sambandsrike''' USA (i staden for framandordet ''stat'')
*'''samn''' museum (attåt tydingi ‘samning’)
*'''samn''' museum (attåt tydingi ‘samning’)
*'''save''' juice/saft; lite nytta ord fyre sevja, tydar juice på Islendsk og Germansk.
*'''save''' juice/saft; lite nytta ord fyre sevja, tydar juice på islendsk.
*'''simetal''' telefonnummer (sime + tal)
**'''farsimetal''' mobiltelefonnummer (fara + sime + tal)
*'''sjod''' bank (frå norrønt ''sjóðr'')
*'''sjod''' bank (frå norrønt ''sjóðr'')
*'''skamhugnad''' noko ein hev dragnad mot, men skjemmest for det.
*'''skamhugnad''' noko ein hev dragnad mot, men skjemmest for det.
*'''skåle''' {{m}} kiosk
*'''skåle''' {{m}} kiosk
*'''smørber''' oliven (smør + ber)
*'''smørvid''' oliventre (smør + vid)
*'''sod''' te (jf. tydingi «vatn som eitk. er kokt i»), ''mynte~'' myntete (d.e. sodne mynteblad)
*'''sod''' te (jf. tydingi «vatn som eitk. er kokt i»), ''mynte~'' myntete (d.e. sodne mynteblad)
*'''solalda''' papaya
*'''spileskjerm''' persienne. ''Sponskjerm'' finst alt, men spon er noko anna en spilar.  
*'''spileskjerm''' persienne. ''Sponskjerm'' finst alt, men spon er noko anna en spilar.  
*'''spjeld''' kort
**'''etespjeld'''/'''matspjeld''' meny
**'''vevspjeld''' elektronisk meny (på ei telja)
*'''stjorn''' regjering
*'''stjorn''' regjering
**'''stjornmål''' politikk
**'''stjornmåling''' politiker
**'''stjornlag''' politisk parti
*'''stokk''' skap/skåp (stokk med tyding 'en Blok el. Kasse af udhulet Træ', skap og skåp ero både ord frå lågtysk)
*'''stokk''' skap/skåp (stokk med tyding 'en Blok el. Kasse af udhulet Træ', skap og skåp ero både ord frå lågtysk)
*'''storrøyn''' eksamen; '''litlerøyn''' tentamen; '''røynande''' eksaminator
*'''straumrakar''' barbérmaskin
*'''straumrakar''' barbérmaskin
*'''stund''' minutt ("Tid; helst om en kort Tid,", me hev alt eit norskt ord fyre "time", så det høvar minutt)
**'''stundbrot''', elder berre '''brot''' sekund
*'''stød''' stasjon; kanal (frå norrønt 'stóð')
**'''helsestød''' klinikk
*'''sval'''/'''svalt''' kul/kult; engelsk 'cool'
*'''tumber''' daddel (frå 'tume' tommel + ber, græske 'dáktylos' tydar 'finger/tommel')
**'''tumartre''' daddeltre
*'''tvimåla''' tosproglig
*'''tvimåla''' tosproglig
*'''Valland''' Italia
 
**'''vallending''' italiener
[[Kategori:Ordsmidja]]
**'''vallensk''' italiensk
***'''(vallensk) grjonrett''' risotto
*'''vallbaka''' pizza (Vall- + baka 'nokot baka frå Valland'), eller '''flatbaka''' (nokot som er baka flatt)
*'''valldeig''' pasta, pastadeig (Italiensk deig), eller '''god(d)eig''' (god + deig)
*'''veig''' vin (Avløyar det latinske "vin", frå norrønt veig 'sterk drikk'), '''veiggler''' glass med vin; '''veigflaska''' / '''ei flaska veig''' vinflaske; '''søtveig''' dessertvin; '''rødveig'''/'''kvitveig'''
*'''velhjul''' motorsykkel (vel = maskin/motor + hjul)
**'''svalveig''' saft ('veig' tydar målførelegt 'saft', som er eit tysk ord)
*'''verslan''' marked/markedsplass (versla + -an)
*'''vimvatn''' vodka (frå 'å vima' eller 'vime' + vatn)

Siste versjonen frå 22. juli 2025 kl. 13:28

Målet tarv heile tidi nye ord og her er ymse framlegg til nyord. Ordi i lista hev ikkje vunne hevd, men kann gjeva hugskot åt dei som ynskjer å tenkja ut og nytta norske avløysarar.

  • amn atom (frå ‘emne’)
  • -ar -ande ('-ar' frå latin '-arius'; '-ande' frå norrønt 'andi'). Til dømes: ein fiskar > ein fiskand; ein bakar > ein bakand.
  • atterglytt det å sjå attende, «flashback»
  • boksamn bibliotek (bok + samn = museum/samling)
  • bordtelja stasjonær telja
  • bòshevd, bòstad kompost
  • eimar e-sigarett (eng. vape), (å) eima «røykja» e-sigarett
  • eldhus kjøkken
  • fysebite noko godt attåt maten, dessert
  • høyresending podkast
  • ima f parfyme (Frå "im" med tyding 'lukt', hokyns -e ending som au liknar parfy'me')
  • knøtta atom
  • kornvalsk kornisk, etter valsk ‘kymrisk, vallendsk’
  • Kymri (/¹c͡çʏmri/) Wales. Merk ope ỳ. Av det kymrisk, språket derfrå og kymrar, ein frå Kymri. Etter Cymru, cymraeg, cymro.
  • leiga f, leig(e)vogn f taxi/drosje
  • ljomlist musikk (ljom + list = lydkunst)
  • lodning folk som klæder seg ut som dyr, eng. furry
  • log (mynte-, ingefær-) «te» utan blad frå teurti
  • lygnsegn (lygnlysing osb.) propaganda
  • lyvbud apotek (lyv = lindring/medisin, bud = butikk)
  • matstova restaurant (færøysk «matstova» = restaurant; matstova)
  • matsvein kokk (mat + svein)
  • nøring yrke, det å livberga seg, nda. næring
  • ordflokk ordklasse
  • radsjod minibank (rad = rask, sjod = bank)
  • samn museum (attåt tydingi ‘samning’)
  • save juice/saft; lite nytta ord fyre sevja, tydar juice på islendsk.
  • sjod bank (frå norrønt sjóðr)
  • skamhugnad noko ein hev dragnad mot, men skjemmest for det.
  • skåle m kiosk
  • sod te (jf. tydingi «vatn som eitk. er kokt i»), mynte~ myntete (d.e. sodne mynteblad)
  • spileskjerm persienne. Sponskjerm finst alt, men spon er noko anna en spilar.
  • stjorn regjering
  • stokk skap/skåp (stokk med tyding 'en Blok el. Kasse af udhulet Træ', skap og skåp ero både ord frå lågtysk)
  • storrøyn eksamen; litlerøyn tentamen; røynande eksaminator
  • straumrakar barbérmaskin
  • tvimåla tosproglig
Henta frå «https://www.ivaraasen.no/wiki/index.php?title=Ordsmidja/nyord&oldid=7136»