Skilnad mellom versjonar av «Jamvektsord»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Inkje endringssamandrag
sInkje endringssamandrag
Line 5: Line 5:
Femner [[hannkyn]], merkt med endingi -a; [[hokyn]], merkt med endingi -u eller -o etter [[ljodsamhøve]]; og [[inkjekyn]], merkt med endingi -i.  
Femner [[hannkyn]], merkt med endingi -a; [[hokyn]], merkt med endingi -u eller -o etter [[ljodsamhøve]]; og [[inkjekyn]], merkt med endingi -i.  


'''aga'''  vyrdnad, respekt; eit agasamt verk, agalaus framferd
* '''aga'''  vyrdnad, respekt; eit agasamt verk, agalaus framferd
* '''aku'''  ferd, jf. ''oku''
* '''aku'''  ferd, jf. ''oku''
* '''apa'''
* '''apa'''

Versjonen frå 4. desember 2023 kl. 17:26

Lista yver jamvektsord som vert nytta i jamvektsmål.

Namnord

Femner hannkyn, merkt med endingi -a; hokyn, merkt med endingi -u eller -o etter ljodsamhøve; og inkjekyn, merkt med endingi -i.

  • aga vyrdnad, respekt; eit agasamt verk, agalaus framferd
  • aku ferd, jf. oku
  • apa
  • bana banahogg
  • barnstoro barnsunge
  • bata gagn, fyrimun
  • berju det som skal berjast i eitt skeid
  • bero binne
  • bìta
  • bleso glenne, bles, blesand
  • bloku flik, lapp, forklæde
  • blota det at eitkvart er uppbløytt; regnvêr, teidevêr, bløyte
  • blotu blautleik, eitkvart uppbløytt
  • boda skjer i sjøen («bodberar»)
  • boga
  • boku bukflesk (jf. eng. bacon), feittlag
  • (bolu) hevning
  • boro me hev tvo nasaboror
  • boso
  • boto i homalsboto (tidl. stytt *-bóto, eller uekte)
  • breda isbreda
  • broko kraftigt kvinnfolk
  • brona (brùne) brand, brandsår; svullbrona brandsår på marka etter issvull
  • broso stormbyge
  • brota
  • broto reidskap, til hamp og slikt
  • brydju tròg av uthola tre
  • brynju
  • brytju stòk
  • bynju ein grovbygd og tung skapnad, um folk og fe som er storbuna
  • bunu bein(pipe)
  • -daga spurdaga, bardaga
  • digu blaut mengd (~ deig)
  • dola sløing
  • dolo lite søkke (~ dal)
  • dovo e-t som er tungt og sløtt (au ein dova?)
  • drevju røre (mat)
  • dritu magasjau, diaré
  • drivu stormflagu, onn, røre
  • drogu eitkvart som ein dreg, so myki som ein kann dra
  • dropa
  • drosa flokk, hop; tryska korn
  • drysju drys, haug
  • dvelju dagdvelju: tidtrøyte
  • esju eimyrju, d.e. oske med glør
  • eto mat; eitkvart som ein (husdyr) et ut-ur
  • evju bakevju
  • feno blautmyr
  • fera teig
  • ferju ferjumann
  • fesju gysju, flògfille
  • feta feite, feitt
  • fetja bundil, da-no. «fedd»
  • fili fjølvegg millom tvo rom
  • fisi fisisopp
  • fjøru flo og f-
  • flada flatmark
  • flaga, flagu, flogu
  • flaka lem, plåte
  • flata
  • flinu rift, sår
  • flipa flipu, liten (hud)lapp, «fane» (datamål)
  • flipu glipe, sprunge
  • flisu tunn flis
  • floso fille, laus skive av e-t, flis
  • flota
  • flugu
  • flutu flat mark, flat side: handflutu, isflutu; mark som jamleg vert fløymd (ulikt upphav? – gn. flǫtu og *flutu)
  • flygi skòrdyr (insekt)
  • flysju tunn skive
  • fola
  • frasa frasing (spraking)
  • frodo skum
  • frosa tela
  • furu
  • futu lite fat, spann
  • fylju merrafyl
  • fyri stad der det veks furu
  • fyru turre bakkar i ein elve-/åbard eller eit elvefar (s. ord s. fjøru)
  • gara turr, grovvordin kvist
  • gatu gutu
  • gjevo utesling av kort, porsjon
  • glisu rift, op som gliser, lyser igjenom
  • glopu gap, òp
  • gnitu lite stykke som hev brotna eller sprotti av; eit lite bròt; smola, grand
  • gola gùle, eggeplomme
  • gosa goso
  • goso luftdrag
  • gota, goto e-t som hev smelta (~gyte, gl. tyding): halvgota
  • govo gòv, damp
  • grìpa det (av handi) ein grip med
  • gripu det ein grip (i handi)
  • grisu einkvan staden/flekken som er grisin, holutt
  • gropo renne i lendet; soleîs um bekkjefar, skridulaup o.dl.; hjulfar; lita grop
  • grovo gròv, holo
  • gulu jamn vind, masutt menneskje (andgulu)
  • gutu gatu
  • gyrju gyrme
  • gysju skrynju, rykte
  • haga
  • haka
  • haku hoku
  • hala
  • hana
  • hara, hera
  • hasa
  • hava hank
  • hesju (hesja)
  • hìta
  • hitu strid, rykk, rid
  • hjasa hara
  • hoga ihoga (hùge)
  • hoku haku
  • holo
  • hoso
  • idu (Trø odo, udu) bakevju
  • jasa sjå hjasa
  • kaga låg busk, lite tre med mange greiner; au um kruna eller kransen av greiner på store tre
  • kaku
  • kasa timberhaug
  • kava snøkava
  • kjaka
  • kjedju lekkje
  • kjeka kjaka
  • kjødu småaure
  • kjøtu kjøtside på skinn eller huder
  • klaka tela jord
  • klasa
  • klava
  • klova
  • klovo kluft
  • knapa liten kar, gamalt: småadalsmann, væpnar
  • knodo deigklump knodd einn gong
  • kolo lampe
  • komo
  • kono ofte med -a: ei kona
  • kopo (arm-, hals-) grop, holo
  • koru brandkoru = eldreko (e–t ein karar med)
  • kosu kvost til å kòsa med; stakkarsting til menneskje
  • koto koie, lita forretning i bygard
  • kova
  • kraga
  • kraka
  • krevja knippe
  • krìka arm-; krok, bøyg
  • kroto litegrand, smola
  • krytju sjøfuglen Larus tridactylus
  • kvadu kvodu
  • kvatu kvetjing, sliping, jf. kvetju
  • kveka
  • (kveko) sjå kviku
  • kvetju det å kvetja, slipe, jf. kvatu
  • kvidu dikt, herme
  • kviku
  • kvisu kveise
  • kvodu kvadu
  • kvutu kvatu
  • laka
  • lega lita flutu millom bratte bakkar/berg
  • lego lægje, staden der e–t ligg
  • leka lek, dropa, tår
  • lekju renne
  • lepa lippe
  • leto av-leto, uppleto
  • lilju
  • linu lindring; upphald, lìn
  • loda det at e-t er lòdi, hår
  • lodo det å lòda (hange fast), e-t som lodar
  • loga
  • logo «bluss», kyndil
  • logu i samansetjing: eitkvart som ligg
  • loko skoto, slå
  • losa e-t som skal til å lòsa
  • losu stor mengd eller muge, hop som strøymer fram, lòsar
  • lota (lùte) lòt, deild, (hus)høgd, ramme
  • lyni stad der det veks lyn(jatre)
  • lødu
  • maga
  • maka
  • maru muru
  • meda (ì) greide til å merkje med
  • midju
  • mìga kynslem, rer
  • mjela type jord
  • moko storhending, stort, stygt ervede (~ å moka)
  • mola bìta, smola
  • mosa
  • moto, motu holamoto: halsgropa; innmoto: eitkvart som er inni eitkvart anna; 1. innfelling (vel falskt, av mót) 2. eting, øyding, av mat
  • muru mururitt og maru
  • mylju
  • myrju
  • mysu
  • nasa
  • nesja eng ved vatn
  • neto nesle, jf. notu
  • neva
  • nitju feitthinne på innvolar
  • notu nesle, jf. neto
  • oka tverrtre på grind / lem
  • oku sledaspòr, jf. aku
  • olboga
  • olmoso
  • olvoru
  • oto strid, tak
  • peto liten fisk
  • piru laust liv, magakøyr
  • plinu flinu
  • plitu eit grand
  • pløsu
  • posa
  • puku
  • pysju
  • raka rubb og ...
  • rapa dvergbjørk
  • rava fille
  • reko («roko») reidskap til å moka med
  • revju rev-tik (og revo)
  • ridu
  • riv(j)u rift, rivne
  • rìsa kjempe, jutul
  • roda raud-lìt
  • roka roga yvirmål, toppmål
  • rona (rùne)
  • roso hardt vindkast
  • rota
  • roto 1. rotin flekk
  • roto 2. skridu
  • ruku
  • ruvu sårskorpe
  • sava sevju
  • sega muskel
  • sela
  • selju silju
  • semju
  • seta sess, pall, berghylle; i samansetjing: ein som bur (sit) ein staden, ibue
  • seto det å sitja
  • sevju sevja
  • sigu seinvordin, men trottug menneskje; seiging
  • silju, sylju selju
  • sinu sìn
  • skada
  • skaga nes
  • skara
  • skata topptyri (Austf)
  • skatu 1. ein slags fisk 2. skjor
  • skitu trøndsk òg skjuku: dritu
  • skivu (attåt skíve)
  • skjeli eitkvart som berre skalet er att på
  • skjera (på plog)
  • skjero sjå skjøru
  • skjøru «sigd»
  • skoko (-u) skaking
  • skoro eitkvart som er utskori, hakk, skar
  • skoto bom; mjølause; eitkvart som ein «skyt»* med (*: skyv, lyfter)
  • skrapu, skropu
  • skridu snøskridu
  • skrynju drysju, skrøyt
  • skyru sjå skjøru
  • skytju skjuku utskòt på låve, jf. skut
  • slaka langt karfolk
  • sleda
  • sledo e-n fiskereidskapen
  • slepo veg/stroko som ein slepar eitkvart burtetter
  • sleva slevo
  • slevju slevo
  • slevo sikl
  • slitu
  • slogu slegil
  • smala saud(eflokk)
  • smidju
  • smola
  • smoto løyndehòl, smòg
  • smugu smutthòl
  • smyli eit slags fjellgras
  • smyrju
  • snepa eitkvart spist
  • snoru snuru
  • snota snut
  • snuru snoru
  • sogu
  • sopa sup, slurk, det som ligg att på grytebotnen
  • spada
  • speli grindverk, rimar
  • speka tunt islag um hausten, isflekker som vert liggjandes att um våren
  • spena
  • spiki
  • spilu tunt og flatt trestykke/bein, spildre (i grindverk eller korg-ervede), spil
  • spitu spiss ende som stikk fram (au i formi spytu)
  • spodu spada, eller reidskap som liknar
  • spona
  • spora
  • spraka brisk, einer
  • sproku spruku
  • sprota
  • spruku lita rivju, brest, sprunge
  • stada
  • staka
  • stara
  • stedja eng attmed elv
  • stega
  • stodu (stødu)
  • stogo, stugu
  • stota stakkar (upph. ein som stot(r)ar)
  • strata pigg eller dl. som stikk upp
  • stroko, struku lang strekning, passasje, rad; pryl
  • styrju
  • stødu (stodu)
  • svada
  • svìda kjensle av at det svid
  • svidu
  • svigu (Trø «svugu»)
  • svipu pisk
  • svivu svivesott (ørske)
  • svolu, svulu svulu-reir
  • tama
  • tana strekkjefjøl til skinn
  • tara lite loft, breid hylle
  • tasa fille, stakkar
  • tava ein liten guttava
  • tela
  • telju datamaskin (nyord)
  • tero Gbd: ei som er lett-terri
  • tidu olle som ikkje frys til; tidi mark
  • tili golv, scene (spel-tili)
  • tilju
  • tjøru
  • toga trekkbøyle på harv/plog
  • toko skodde
  • -tolu det å tala, telja: fyritolu
  • tòrala e-t som er tòralt, tungt å få til å gro
  • trasa fille
  • trega anger
  • treva hop med buntar
  • trodu trøbrett
  • trosu trevl
  • trota trutning
  • trunu sporv i trunudans
  • tudu tad (gjødsl), gjødsla jord
  • tuku det å taka, tak (i båe tydingar)
  • tulu jf. tolu
  • tunu tana
  • tvugu vaskeklut
  • tvuru
  • tyri Tyrifjorden
  • uhemju uheppe
  • u-tvegju rangvis, uhjurda menneskje
  • vadu (far etter) vading (i gras, snø osb.)
  • vaku
  • vana
  • vara varsemd, akt; reserve, naudhjelp
  • vasa timbervasa
  • vedo
  • vekju liten bekk, «vassåre» i bakken
  • vera bremselarve
  • verju
  • vero eitkvart som er, det å vera; tilvero
  • veta varde
  • vidju
  • viku
  • vilja
  • vipu
  • vitju ettersyn, det å vitja
  • vitu eitkvart som ein veiter (gjev); hjelp, teneste, studnad; lita gåve
  • vodu vadu
  • vuku vaku
  • voto rå grasrik eng
  • vrìda eitkvart samanvridi
  • vritu vritar
  • vuru varu (?)
  • yrju vriml