Skilnad mellom versjonar av «Naturvitskapleg ordlista»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Inkje endringssamandrag
Line 15: Line 15:
*''arteria'' '''livåder''' (-år) {{k|f}}
*''arteria'' '''livåder''' (-år) {{k|f}}
*''articulatio'' '''led''' {{k|m}}
*''articulatio'' '''led''' {{k|m}}
*''articulatio atlanto-occipitalis'' '''nakkeled''' {{k|m}}
**''articulatio atlanto-occipitalis'' '''nakkeled''' {{k|m}}
*''articulatio coxae'' '''mjødmarled''' (mjødme-) {{k|m}}
**''articulatio coxae'' '''mjødmarled''' (mjødme-) {{k|m}}
*''articulatio genu'' '''kneled''' {{k|m}}
**''articulatio genu'' '''kneled''' {{k|m}}
*''articulatio mandibularis'' '''kjakeled''' {{k|m}}
**''articulatio mandibularis'' '''kjakeled''' {{k|m}}
*''articulatio radio-carpea'' '''handled''' {{k|m}}
**''articulatio radio-carpea'' '''handled''' {{k|m}}
*''articulatio talo-cruralis'' '''fotled''' {{k|m}}
**''articulatio talo-cruralis'' '''fotled''' {{k|m}}
*''atrium'' '''framrom''' {{k|n}}
*''atrium'' '''framrom''' {{k|n}}


Line 40: Line 40:
*''cartilago nasi'' '''nasebrjosk''' {{k|m}}
*''cartilago nasi'' '''nasebrjosk''' {{k|m}}
*''cavum'' '''skrunt''' {{k|m}}
*''cavum'' '''skrunt''' {{k|m}}
*''cavum oris'' '''munn''' {{k|m}}
**''cavum oris'' '''munn''' {{k|m}}
*''cavum tympani'' '''øyreskrunt''' {{k|m}}
**''cavum tympani'' '''øyreskrunt''' {{k|m}}
*''cella'' '''sella''' {{k|f}}
*''cella'' '''sella''' {{k|f}}
*''choroidea'' '''tjeld''' {{k|n}}
*''choroidea'' '''tjeld''' {{k|n}}
Line 65: Line 65:
=== D ===
=== D ===
*''delirium tremens'' '''kveis''' {{k|f}}
*''delirium tremens'' '''kveis''' {{k|f}}
*''dens caninus'' '''bite''' {{k|m}}, da. ''hjørnetand''
*''dens'' '''tònn''' {{k|f}}
*''dens incisivus'' '''framtònn''' {{k|f}}, '''skavl''' {{k|m}}
**''dens caninus'' '''bite''' {{k|m}}, da. ''hjørnetand''
*''dens molaris'' '''jaksle''' {{k|m}}
**''dens incisivus'' '''framtònn''' {{k|f}}, '''skavl''' {{k|m}}
**''dens molaris'' '''jaksle''' {{k|m}}
*''deutoplasma'' '''frumvyrke'''
*''deutoplasma'' '''frumvyrke'''
*''diaphragma'' '''tinder''' {{k|f}}, òg kalla mìdgard {{k|m}}
*''diaphragma'' '''tinder''' {{k|f}}, òg kalla mìdgard {{k|m}}
Line 84: Line 85:
*''epithel'' nau {{k|f}}
*''epithel'' nau {{k|f}}
*''epithelium'' '''nau''' {{k|f}}; av detta: nauhinna {{k|f}}, nauhud {{k|f}}
*''epithelium'' '''nau''' {{k|f}}; av detta: nauhinna {{k|f}}, nauhud {{k|f}}
*''extremitas inferior'' '''fot'''
*''extremitas superior'' '''arm''' {{k|m}}
*''extremitates'' '''utlemer''' {{k|m}}
*''extremitates'' '''utlemer''' {{k|m}}
**''extremitas inferior'' '''fot'''
**''extremitas superior'' '''arm''' {{k|m}}


=== F ===
=== F ===
Line 92: Line 93:
*''fascia'' '''slintra'''
*''fascia'' '''slintra'''
*''favus'' '''gulskurva''' {{k|f}}
*''favus'' '''gulskurva''' {{k|f}}
*''febris catarrhalis'' '''krimsykja''' {{k|f}}
*''febris'' '''hìte''' {{k|m}}
*''febris'' '''hìte''' {{k|m}}
**''febris catarrhalis'' '''krimsykja''' {{k|f}}
*''fel'' '''gall''' {{k|n}}
*''fel'' '''gall''' {{k|n}}
*''femur'' '''lår''' (lær)
*''femur'' '''lår''' (lær)
Line 99: Line 100:
*''fibula'' '''(okle)spita''' {{k|f}}
*''fibula'' '''(okle)spita''' {{k|f}}
*''foramen magnum'' '''nakkehol''' {{k|n}}
*''foramen magnum'' '''nakkehol''' {{k|n}}
*''fossa axillaris'' '''armhòla''' {{k|f}}, '''akslebot''' {{k|f}}
*''fossa jugularis'' '''óster''' {{k|f}}
*''fossa'' '''hòla''' {{k|f}}: armhola, bringehola, nakkehola osfr.; '''grop''' {{k|f}}: halsgrop
*''fossa'' '''hòla''' {{k|f}}: armhola, bringehola, nakkehola osfr.; '''grop''' {{k|f}}: halsgrop
**''fossa axillaris'' '''armhòla''' {{k|f}}, '''akslebot''' {{k|f}}
**''fossa jugularis'' '''óster''' {{k|f}}
*''frons'' '''enne''' {{k|n}}, òg kalla blesa {{k|f}}, skalle {{k|m}}
*''frons'' '''enne''' {{k|n}}, òg kalla blesa {{k|f}}, skalle {{k|m}}
*''fungus'' '''sopp''' {{k|m}}
*''fungus'' '''sopp''' {{k|m}}
Line 121: Line 122:
*''ikterus'' '''gulsótt''' {{k|f}}
*''ikterus'' '''gulsótt''' {{k|f}}
*''incus'' '''stèd''' {{k|n}}
*''incus'' '''stèd''' {{k|n}}
*''inflammatio pulmonis'' '''lungebrune''' {{k|m}}
*''inflammatio'' '''brune''' {{k|m}}, da. ''betændelse''
*''inflammatio'' '''brune''' {{k|m}}, da. ''betændelse''
**''inflammatio pulmonis'' '''lungebrune''' {{k|m}}
*''intumescents'' '''tròte''' {{k|m}}, da. ''hævelse''
*''intumescents'' '''tròte''' {{k|m}}, da. ''hævelse''
*''iris'' '''star''' {{k|n}}
*''iris'' '''star''' {{k|n}}
Line 144: Line 145:
*''manubrium mallei'' '''hamarskaft''' {{k|n}}
*''manubrium mallei'' '''hamarskaft''' {{k|n}}
*''manus'' '''handarblad''' (hande-) {{k|n}}
*''manus'' '''handarblad''' (hande-) {{k|n}}
*''matrix unguis'' '''naglekvìk''' {{k|m}}
*''matrix'' '''kvìk''' {{k|m}}
*''matrix'' '''kvìk''' {{k|m}}
**''matrix unguis'' '''naglekvìk''' {{k|m}}
*''maxilla superior sive max. inferior'' '''kjake''' {{k|m}}
*''maxilla superior sive max. inferior'' '''kjake''' {{k|m}}
*''maxilla'' '''øvre kjaken'''
*''maxilla'' '''øvre kjaken'''
Line 157: Line 158:
*''morbilli'' '''krægda''' {{k|f}}, da. ''mæslinger''; av detta: krægdekveik {{k|m}}
*''morbilli'' '''krægda''' {{k|f}}, da. ''mæslinger''; av detta: krægdekveik {{k|m}}
*''morbus'' '''sjukdom''' {{k|m}}, '''sótt''' {{k|f}}
*''morbus'' '''sjukdom''' {{k|m}}, '''sótt''' {{k|f}}
*''musculus oculi'' '''augnesège''' {{k|m}}
*''musculus sphincter ani externus'' '''kneppkjøt''' {{k|n}}
*''musculus'' '''sege''' {{k|m}}, òg kalla '''vodve''' {{k|m}} um tjukk sege
*''musculus'' '''sege''' {{k|m}}, òg kalla '''vodve''' {{k|m}} um tjukk sege
**''musculus oculi'' '''augnesège''' {{k|m}}
**''musculus sphincter ani externus'' '''kneppkjøt''' {{k|n}}


=== N ===
=== N ===
Line 174: Line 175:
*''oculus'' '''auga''' {{k|n}}
*''oculus'' '''auga''' {{k|n}}
*''olecranon'' '''olbogeskjel''' {{k|f}}
*''olecranon'' '''olbogeskjel''' {{k|f}}
*''os coccygis'' (rove-) '''tart''' {{k|m}}
*I. ''os'' '''munn''' {{k|m}}
*''os ethmoidale'' '''såldbein'''
*II. ''os'' '''bein''' {{k|n}}, da. ''knogle'' (norskdansk ''knokkel'')
*''os femoris'' '''lårlegg''', òg kalla lårbein
**''os coccygis'' (rove-) '''tart''' {{k|m}}
*''os frontale'' '''ennesbein''' {{k|n}}
**''os ethmoidale'' '''såldbein'''
*''os hyoideum'' '''tungebein''' {{k|n}}
**''os femoris'' '''lårlegg''', òg kalla lårbein
*''os ilium'' '''mjødmarblad''' (mjødme-) {{k|n}}, òg kalla knikabein
**''os frontale'' '''ennesbein''' {{k|n}}
*''os ischii'' '''setebein''' {{k|n}}
**''os hyoideum'' '''tungebein''' {{k|n}}
*''os nasale'' '''nasebein'''
**''os ilium'' '''mjødmarblad''' (mjødme-) {{k|n}}, òg kalla knikabein
*''os occipitale'' '''nakkebein''' {{k|n}}
**''os ischii'' '''setebein''' {{k|n}}
*''os palatinum'' '''gómbein'''
**''os nasale'' '''nasebein'''
*''os parietale'' '''kvervelbein''', '''hjassebein'''
**''os occipitale'' '''nakkebein''' {{k|n}}
*''os pubis'' '''nårebein''' {{k|n}}, da. ''skamben''
**''os palatinum'' '''gómbein'''
*''os sacrum'' '''krossbein''' {{k|n}}
**''os parietale'' '''kvervelbein''', '''hjassebein'''
*''os temporale'' '''tunnvangebein''' {{k|n}}
**''os pubis'' '''nårebein''' {{k|n}}, da. ''skamben''
*''os zygomaticum'' '''kinnbein'''
**''os sacrum'' '''krossbein''' {{k|n}}
*''os'' '''munn''' {{k|m}}
**''os temporale'' '''tunnvangebein''' {{k|n}}
*''ostium s. orificium'' '''òp''' {{k|n}}
**''os zygomaticum'' '''kinnbein'''
**''ostium s. orificium'' '''òp''' {{k|n}}
*''oxyd'' '''nøra''' {{k|f}}: tvinøra (dioksyd), trinøra; avleidt segnord: (å) '''nøra''' (oksidera)
*''oxyd'' '''nøra''' {{k|f}}: tvinøra (dioksyd), trinøra; avleidt segnord: (å) '''nøra''' (oksidera)
*''oxygenium'' (O) '''nøre''' {{k|n}} (stundom òg mindre rette syretó {{k|n}} og surtó)
*''oxygenium'' (O) '''nøre''' {{k|n}} (stundom òg mindre rette syretó {{k|n}} og surtó)
Line 279: Line 281:
*''variola vaccina'' '''kubola''' {{k|f}}
*''variola vaccina'' '''kubola''' {{k|f}}
*''vas'' '''åder''' (år) {{k|f}}: blodåder, veikåder, livåder, sogåder osfr.
*''vas'' '''åder''' (år) {{k|f}}: blodåder, veikåder, livåder, sogåder osfr.
*''vas capillare'' '''vevsåder''' (-år) {{k|f}}, òg kalla vesallåder {{k|f}}
**''vas capillare'' '''vevsåder''' (-år) {{k|f}}, òg kalla vesallåder {{k|f}}
*''vas lymphaticum'' '''sògåder''' (-år) {{k|f}}, da. ''lymfekar''
**''vas lymphaticum'' '''sògåder''' (-år) {{k|f}}, da. ''lymfekar''
*''vas sanguiferum'' '''blodåder''' (-år) {{k|f}}
**''vas sanguiferum'' '''blodåder''' (-år) {{k|f}}
*''vena'' '''veikåder''' (-år) {{k|f}}
*''vena'' '''veikåder''' (-år) {{k|f}}
*''ventriculus cordis'' '''hjarterom'''
*''ventriculus cordis'' '''hjarterom'''
Line 287: Line 289:
*''verruca'' '''vòrta''' {{k|f}}
*''verruca'' '''vòrta''' {{k|f}}
*''vertebra'' '''ryggtòla''' {{k|f}}
*''vertebra'' '''ryggtòla''' {{k|f}}
*''vertebrae lumbales'' '''mjårygg''' {{k|m}}
**''vertebrae lumbales'' '''mjårygg''' {{k|m}}
*''vertebrae sacrales'' '''krossrygg''' {{k|m}}
**''vertebrae sacrales'' '''krossrygg''' {{k|m}}
*''vertex'' '''hjasse''', '''kvervel'''
*''vertex'' '''hjasse''', '''kvervel'''
*''vesica fellea'' '''gallpòse''' {{k|m}}
*''vesica fellea'' '''gallpòse''' {{k|m}}

Versjonen frå 4. november 2024 kl. 23:27

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Æ Ø Å

A

  • abdomen veikliv in
  • abscessus svull ha; av detta: (å) svella
  • acromion herdartopp (herde-) ha
  • albumin kvite ha: blodkvite, eggjekvite, voksterkvite osfr.
  • alveolus tannkista ho
  • ambustio brennsår in
  • amylum stìv in
  • antibrachium nedre armen
  • anus tarmòp in
  • apix pulmonis lungetopp
  • arcus dentalis tanngard ha
  • arteria livåder (-år) ho
  • articulatio led ha
    • articulatio atlanto-occipitalis nakkeled ha
    • articulatio coxae mjødmarled (mjødme-) ha
    • articulatio genu kneled ha
    • articulatio mandibularis kjakeled ha
    • articulatio radio-carpea handled ha
    • articulatio talo-cruralis fotled ha
  • atrium framrom in

B

  • bacterium klòvsopp ha
  • benign godvoren

C

  • calcaneus hælbein in
  • callositas træl ha
  • canalis alimentarius tarmgang ha
  • canalis inguinalis røyr ho
  • capsula articularis ledhus in
  • capsula hus in
  • carboneum (C) kol-, koltó in; av desse: kolsyra (eim: CO₂, i vatn: H₂CO₃), kolós (CO) ha
  • cardia magemunn
  • cardilagia skjerveverk
  • carpus handrot ho
  • cartilago nasi nasebrjosk ha
  • cavum skrunt ha
    • cavum oris munn ha
    • cavum tympani øyreskrunt ha
  • cella sella ho
  • choroidea tjeld in
  • chymosin kjæse ha
  • chymus gòr in
  • cilium augnehår in, brå ho
  • clavicula ósterbein in
  • clavus liktå ho
  • cochlea kuvung ha
  • coecum botntarm ha
  • corium lederhud (lêr-) ho
  • cornea augklåre ha
  • corona dentis kruna ho
  • corpusculum tactus kjenslekorn in
  • costa sidebein in, òg kalla (side)rìv in
  • coxa mjødm ho, da. hofte
  • cranium haus ha
  • crapula rus in
  • crista tibialis kvasslegg ha
  • crus legg ha
  • cubitus olboge ha

D

  • delirium tremens kveis ho
  • dens tònn ho
    • dens caninus bite ha, da. hjørnetand
    • dens incisivus framtònn ho, skavl ha
    • dens molaris jaksle ha
  • deutoplasma frumvyrke
  • diaphragma tinder ho, òg kalla mìdgard ha
  • diarrhoea livsykja, stundom òg livstròk in, rennesykja ho, skìta ho
  • dorsum linguae tungebak in
  • dorsum manus handarbak (hande-) in
  • dorsum pedis rist ho, da. fodryg
  • ductus choledochus gallgang ha
  • dura mater encephali heilebast

E

  • ekzema sårke ha
  • encephalon heile ha, stundom òg hjerne
  • enzym melte in
  • epidermis nauhud ho
  • epithel nau ho
  • epithelium nau ho; av detta: nauhinna ho, nauhud ho
  • extremitates utlemer ha
    • extremitas inferior fot
    • extremitas superior arm ha

F

  • facies andlit in
  • fascia slintra
  • favus gulskurva ho
  • febris hìte ha
    • febris catarrhalis krimsykja ho
  • fel gall in
  • femur lår (lær)
  • fermentum jester (gjester) ha
  • fibula (okle)spita ho
  • foramen magnum nakkehol in
  • fossa hòla ho: armhola, bringehola, nakkehola osfr.; grop ho: halsgrop
    • fossa axillaris armhòla ho, akslebot ho
    • fossa jugularis óster ho
  • frons enne in, òg kalla blesa ho, skalle ha
  • fungus sopp ha

G

  • gas eim ha: vatseim osfr.
  • gastritis magebrune ha
  • gingiva tannkjøt in
  • ginglymus gjengja
  • glandula lacrymalis tårekjertel ha
  • glandula salivalis råkekjertel ha

H

  • hepar livr ho
  • humerus armlegg, armbein; øvre lùten ved herdarbladet: oksl ho (øvre transversale lùten), herd ho (attre lùten)
  • hydrogenium (H) brenne in (stundom òg det mindre rette vatstó in)

I

  • ikterus gulsótt ho
  • incus stèd in
  • inflammatio brune ha, da. betændelse
    • inflammatio pulmonis lungebrune ha
  • intumescents tròte ha, da. hævelse
  • iris star in

K

  • kephalalgi hovudverk ha

L

  • lacrima tåra ho
  • lanugo hy in
  • larynx barkeknut ha
  • lien milte in
  • ligamentum vocale røystband in
  • lingua tunga ho
  • lympho-glandula eitel ha

M

  • malign illvoren
  • malleus hamar ha
  • mandibula nedre kjaken
  • manubrium mallei hamarskaft in
  • manus handarblad (hande-) in
  • matrix kvìk ha
    • matrix unguis naglekvìk ha
  • maxilla superior sive max. inferior kjake ha
  • maxilla øvre kjaken
  • meatus acusticus exterus øyrehòl in
  • medicamentum lyv in
  • medulla oblongata nakkemøna ho
  • medulla ossium merg ha
  • medulla spinalis møna ho: halsmøna, nakkemøna; òg kalla ryggmerg
  • membrana tympani øyreskjå ha
  • metacarpus lóve ha
  • morbilli krægda ho, da. mæslinger; av detta: krægdekveik ha
  • morbus sjukdom ha, sótt ho
  • musculus sege ha, òg kalla vodve ha um tjukk sege
    • musculus oculi augnesège ha
    • musculus sphincter ani externus kneppkjøt in

N

  • naris nasebora ho
  • nasus nase ha, stundom òg nòs ho
  • nates sete ha
  • neoplasma øksl in
  • nervus nerva ho
  • nitrogenium (N) kvæve in

O

  • obstipatio teppa ho, hardt liv
  • occiput nakke ha
  • oculus auga in
  • olecranon olbogeskjel ho
  • I. os munn ha
  • II. os bein in, da. knogle (norskdansk knokkel)
    • os coccygis (rove-) tart ha
    • os ethmoidale såldbein
    • os femoris lårlegg, òg kalla lårbein
    • os frontale ennesbein in
    • os hyoideum tungebein in
    • os ilium mjødmarblad (mjødme-) in, òg kalla knikabein
    • os ischii setebein in
    • os nasale nasebein
    • os occipitale nakkebein in
    • os palatinum gómbein
    • os parietale kvervelbein, hjassebein
    • os pubis nårebein in, da. skamben
    • os sacrum krossbein in
    • os temporale tunnvangebein in
    • os zygomaticum kinnbein
    • ostium s. orificium òp in
  • oxyd nøra ho: tvinøra (dioksyd), trinøra; avleidt segnord: (å) nøra (oksidera)
  • oxygenium (O) nøre in (stundom òg mindre rette syretó in og surtó)

P

  • palatum durum beingom
  • palatum molle veikgóm ha
  • palatum góm ha
  • palpebra augnelòk in
  • pancreas tarmråkekjertel ha, da. bugspytkirtel
  • papilla corii lederhudtapp (lêr-) ha
  • parotitis epidemica kusma ho, nokre stader: kinntaska ho
  • pars capillaris hårhedna ho
  • patella kneskjel ho
  • pectum brjost in
  • pelvis mjødmargrind (mjødme-) ho
  • pericardium hjartehus
  • pes fotblad (fota-) in
  • pharynx svelg ha
  • pleura visceralis lungehinna ho
  • pleura lungehus in
  • pneumonia crouposa lungekolda ho
  • poples kalvbot ho, da. knæhase
  • porus acusticus exterus øyreòp in
  • processus alveolaris tannfestet in
  • processus tind ha
  • prominentia trochanterica mjødmarkul (mjødme-) ha
  • protoplasma frum
  • pulmo lunga ho
  • pulpa dentis tannkvìk ha
  • pulpa digiti fingertupp ha
  • pupilla augnagle ha, òg kalla svartauga
  • pus våg ha; av detta: (å) vægja
  • pustula køyna ho
  • pylorus mageglip ha
  • pyrosis vatsæling ha, òg kalla vatsbìt in, hugbìt

R

  • rachitis svìk in, òg kalla grand ha, valk ha
  • radic dentis tannrót ho
  • radix unguis naglerot ho
  • ramus mandibulae kjakerot ha
  • refrigeratio kjøld ho, kjøle ha, da. forkølelse. Um sjukdomar som kjem av kjøld: kolda ho
  • rubella sjå rubeolae
  • rubeolae drivla ho, stundom òg raude hundar
  • ructus uppskot in, da. opstød

S

  • saccharomyces jestersopp (gjester-) ha
  • saliva råke; av detta: (å) rækja
  • scabies klådesótt ho, da. fnat; av detta: klådesjuk
  • scapula herdarblad (herde-) in
  • scarlatina skarlakssótt ho
  • sclera augkvite ha
  • sebum cutaneum feita ho
  • serum sỳk in
  • skeleton skryte in (hud-, bein-), òg beingrind um beinskrytet
  • stapes istìg in
  • sternum bringebein in
  • stratum flo ho
  • substantia eburnea tannbein in
  • sudor sveite ha
  • sulcus inguinalis nåre ha
  • sulphur (S) svåvel (svåvl) in, òg skrive svovel
  • supercilium augnebrun ho
  • sutura sagittalis midsaum ha
  • syphilis ratesjuke ha

T

  • talus oklebein ha
  • tarsus fotrot ho
  • tempus tunnvange ha
  • tendo sìn ho
  • thorax bringa ho; sjå pectum for brjost
  • trachea barke ha
  • truncus bùl ha
  • tuberculosis tæring ho
  • tuberculum knut ha
  • tussis convulsiva kikhoste

U

  • unguis nagl ha
  • urina mìg, òg kalla land
  • uvula ulv (uv) ha, da. drøbel

V

  • varicella svinebola ho
  • variola vaccina kubola ho
  • vas åder (år) ho: blodåder, veikåder, livåder, sogåder osfr.
    • vas capillare vevsåder (-år) ho, òg kalla vesallåder ho
    • vas lymphaticum sògåder (-år) ho, da. lymfekar
    • vas sanguiferum blodåder (-år) ho
  • vena veikåder (-år) ho
  • ventriculus cordis hjarterom
  • ventriculus mage ha
  • verruca vòrta ho
  • vertebra ryggtòla ho
    • vertebrae lumbales mjårygg ha
    • vertebrae sacrales krossrygg ha
  • vertex hjasse, kvervel
  • vesica fellea gallpòse ha
  • vesica urinaria blåsa ho, da. urinblære
  • vesicula bløra ho
  • vomer plogbein
  • vox røyst ho